---

Graham Audio
BBC LS3/5

De klassieker. De Chartwell LS3/5 heeft voor het formaat een ongelooflijke bass-extentie en zet een zeer breed geluidsbeeld neer. Kortom, een geweldige 'near-field' monitor die uiterst geschikt is voor kleine tot middelgrote luisterruimtes.

De LS3/5A is waarschijnlijk het meest bekende ontwerp van alle BBC-modellen. Destijds had de BBC een kleine monitorluidspreker nodig die geschikt was voor de kritische beoordeling van de programma-kwaliteit in kleine geluidswagens en controlekamers, en hiervoor was er niets passends beschikbaar - althans niet van de toenmalige luidsprekerfabrikanten. Tegelijkertijd – als een apart onderzoeksproject – had er een studie plaatsgevonden naar compactere akoestieken in studios, met als uitkomst een zeer kleine luidspreker. Men realiseerde zich, dat met wat aanpassingen dit ontwerp gebruikt zou kunnen worden als monitor speaker. Na de nodige doorontwikkeling kwam de oorspronkelijke LS3/5 tot stand.

Aanvankelijk werden er binnenshuis 20 exemplaren gebouwd voor veldproeven en testopstellingen maar vervolgens werd besloten een tweede serie te bouwen. Toen bleek dat driver leverancier KEF inmiddels beide drive units had gewijzigd. De nieuwe units waren dermate verschillend van de allereerste serie dat de luidspreker andere meetwaarden en een ander geluid produceerde dan de bedoeling was. Het gevolg was dat er zoveel re-engineering door de ontwerpafdeling van de BBC nodig was - met een duidelijk afwijkend model tot gevolg - dat het achtervoegsel 'A' werd toegevoegd. Daarmee was de LS3/5A geboren.

De nieuwe B110 drive-unit moest worden ontkoppeld van het voorfront (ofwel de ´baffle´) om interactie met de kast te voorkomen. Daarnaast gaf de nieuwe hoge tonen unit, gevoed door het bestaande crossover filter, een behoorlijke kleuring, waardoor er aanpassingen nodig waren aan het filter en de toevoeging van de bekende beschermende grille en de vilten pads. De allereerste ´oerserie´ van 20 stuks werd daarmee als overbodig beschouwd, en de échte LS3/5 werd dus nooit commercieel geproduceerd. Terwijl de herziene LS3/5A zeer gelijkwaardig aan het origineel klonk, hadden velen het gevoel dat de allereerste serie misschien tóch beter was. Kon deze versie vandaag opnieuw gemaakt worden?

Graham Audio presenteert de uiteindelijke versie van de meest beroemde van alle luidsprekers van de BBC, en doet dit onder het bijzondere kwaliteitslabel Chartwell. De op maat gemaakte drive-units en crossover filters zijn ontwikkeld door Derek Hughes in samenwerking met driver fabrikanten Volt en Seas om daarmee een volledig BBC gelicenseerde luidspreker te produceren van de allerbeste materialen.

Review Alpha-Audio

Review HFA hifi-advice

Specificaties
Systeem 2 weg, gesloten kast
Afwerking echt houtfineer
Afmetingen (BxHxD) 19 x 30 x 17 cm
Gewicht 5.3 kg
Frequentiebereik 70Hz-20kHz, +3dB
Nominale impedantie 9Ω
Gevoeligheid 83dB SPL (2.83V, 1m)
Maximale output 95dB voor een paar op 2m
Bass/midden 110mm Bextrene
Tweeter 19mm Dome tweeter
Aanbevolen versterkervermogen 25 tot 50 Watt